Tijdens de raadsvergadering van dinsdag 13 december jl. is het rapport van de Rekenkamercommissie inzake de asbestbrand in Wateringen besproken. Het rapport, opgesteld door het COT (Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement) met de titel “Het regende asbest” is een feitenrelaas van alle gebeurtenissen vanaf de brand in 2015 tot de schoonmaakoperatie in juli 2016. Twee hoofdvragen stonden centraal: heeft de gemeente de juiste maatregelen getroffen en welke lessen zijn uit dit incident te leren. Een aantal zaken zijn goed opgepakt, maar onze fractie heeft wel een aantal kritiekpunten, met name om er lessen uit te leren voor de toekomst. De complete spreektekst, zoals tijdens deze vergadering verwoord door de heer Leen Snijders, kunt u hieronder lezen.
In de nacht van 12 op 13 januari 2015 woedde er een brand in een loods aan de Poeldijkseweg te Wateringen. Het dak van de loods bestond uit asbesthoudende platen. De loods werd door de brand geheel verwoest en een grote hoeveelheid asbest is daarbij vrij gekomen. De asbestbrand heeft een grote impact gehad op de bewoners en bedrijven in het gebied maar ook op de medewerkers van de gemeente en personen van de bedrijven die bezig zijn geweest om het gebied weer schoon te maken.
Van hieruit een compliment aan de bewoners, die erg veel overlast hebben gehad van de brand en het schoonmaken van hun woonomgeving. De meeste personen in het gebied hebben goed meegewerkt. Ook complimenten aan de gemeente Westland en haar medewerkers maar ook aan alle andere personen die meegewerkt hebben aan deze grote schoonmaakoperatie.
Bijna 2 jaar geleden heeft de asbestbrand plaatsgevonden maar het dossier kunnen we helaas nog niet sluiten. Diverse keren hebben we over dit incident in commissieverband maar ook in raadsverband gesproken. Vanavond bespreken we het Rekenkamercommissie onderzoek naar de asbestbrand in Wateringen. Het rapport, opgesteld door het COT (Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement), met de titel “Het regende asbest” is een feitenrelaas van alle gebeurtenissen, vanaf de brand in 2015 tot de schoonmaakoperatie in juli 2016. Twee hoofdvragen stonden centraal: heeft de gemeente de juiste maatregelen getroffen en welke lessen zijn uit dit incident te leren.
Een aantal zaken zijn goed gegaan maar ook een aantal zaken zijn voor verbetering vatbaar of zijn niet goed gegaan. De opstellers van het rapport belichten deze zaken vanuit de optiek/bril van de gemeente, maar ook van de zijde van de bewoners. Hierbij is naar voren gekomen dat deze twee beelden soms ver van elkaar afstaan. We hoeven alleen maar de woorden asbestschoon en asbestveilig te noemen en we kunnen hierover een avond vullen.
De fractie ChristenUnie-SGP is van mening dat de gemeente Westland, en in het bijzonder de burgemeester, de zaken goed heeft opgepakt. Uiteraard hebben we wel een aantal kritiekpunten die we zullen noemen. Niet als zware kritiek maar wel om er lessen uit te leren, te weten:
- Hebben de bewoners wel of geen gezondheidsgevaar gelopen? In het algemeen heeft de GGD aangegeven dat er geen gevaarlijke situatie is opgetreden. We kunnen echter maar enkele rapporten/metingen hierover vinden.
- Veel medewerkers van de gemeente hebben hun best gedaan om de communicatie tussen gemeente, schoonmaakbedrijven en bewoners in goede banen te leiden. In het rapport staat dat we dit beter hadden moeten oppakken en beter zichtbaar hadden moeten zijn voor de bewoners. Waarom is dit niet gebeurd of waren we bang van alle protesten uit de wijk?
- Hebben we als gemeente wel voldoende grip gehad op de aannemers die de werkzaamheden hebben verricht of ontbrak het aan goede communicatie en afstemming en kwamen de aannemers hun afspraken niet na?
- Mevrouw Waterman heeft als expert op asbestgebied een kritisch rapport geschreven. Hoe is het mogelijk dat over asbest de meningen zo uiteenlopen. Vooral mevrouw Waterman heeft de geloofwaardigheid van de gemeente Westland erg onderuit gehaald. Kunnen wij dit over onze kant laten gaan? Waarom heeft zij ervoor kunnen bedanken aan het COT-onderzoek mee te werken? Welke inspanning is op dit punt geleverd? Mede omdat ook mensen van de provincie – haar opdrachtgever – wél zijn geïnterviewd.
- De relatie tussen het gemeentebestuur en het Comité brand Wateringen is problematisch. Er is geen vertrouwen bij het Comité over de afhandeling van de asbestramp door de gemeente. Het Comité brand Wateringen zegt wel goed gehoord te worden door de statenleden van de Provincie Zuid-Holland en leden van de Tweede Kamer, maar niet door de gemeente Westland. Hoe is dit mogelijk?
- Dossiervorming: dit is niet goed geweest. veel te lang was een groot deel van het dossier geheim. Dit moeten we niet meer doen. Het komt de geloofwaardigheid van een open en transparante gemeente niet ten goede. Verder is het dossier nog moeilijk digitaal doorzoekbaar.
- Eindcontrole en herbesmetting is moeilijk uit te leggen. Had de gemeente meer aanwezig moeten zijn tijdens de nazorgperiode?
Voorzitter, we willen afronden.
We hebben veel gemeenschapsgeld uitgegeven aan de opruimwerkzaamheden van deze asbestbrand, meer dan € 3,5 miljoen euro, maar we hebben ook in korte tijd nog nooit zo veel klachten ontvangen. Jammer! Veel bewoners van de wijk hebben weinig vertrouwen in de overheid.
Wij verzoeken u richting de rijksoverheid aan te geven dat het huidige Plan van Aanpak asbestbranden van VROM aangepast moet worden en dat er een landelijk team van experts opgezet moet worden om deze grote calamiteiten goed op te pakken.
Vooral vindt mijn fractie een punt van aandacht dat raadsleden niet geholpen zijn met diepgaande verschillen van inzicht tussen asbestdeskundigen. Het gemeentebestuur moet op basis van heldere adviezen besluiten kunnen nemen.
We vragen het college het ministerie op te roepen de regie te nemen door een onafhankelijk instituut in te schakelen om in diverse praktijksituaties metingen te doen. Discussies over gezondheidsrisico’s kunnen dan op basis van feiten worden afgerond in een nieuw protocol of richtlijn.